08. Psycho-educatie traject voor naasten in twee- of drietal

Inhoud van de cursus

In een traject van 6 – 10 sessies leer je als naaste van de persoon met autisme zijn of haar autisme beter kennen en hiermee omgaan in een kleine groep (twee- of drietal). Door de ontwikkelingsgerichte en oplossingsgerichte insteek leer je om af te stemmen op de ontwikkeling bij de persoon met autisme en om samen te werken vanuit de kracht van de persoon met autisme. Daarnaast leer je als naaste om ook je eigen grenzen aan te geven en jezelf niet in de ander te ‘verliezen’.

Sessie 1 Hoe verwerkt een persoon met autisme informatie?

In de eerste sessie onderzoeken we hoe informatieverwerking bij personen met autisme kan verlopen en hoe dit werkt bij de persoon in jouw omgeving.

Hierbij besteden we aandacht aan interne en externe prikkelverwerking, de werking van het brein (het voorspellende brein), het belang van de context bij betekenisverlening en de rol die fysieke aspecten en omgevingsfactoren spelen. Ook krijg je tips hoe je aan kunt sluiten bij deze specifieke informatieverwerking.

Sessie 2 Samenwerken met kwaliteiten (deel 1)

In de tweede sessie onderzoeken we wat jouw kwaliteiten en met name je kernkwaliteiten zijn én wat de kernkwaliteiten zijn van de persoon met autisme die jij goed kent. Met behulp van het kernkwadrant gaan we hier dieper op in zodat je leert om samen te werken met de persoon met autisme op basis van zijn/haar kernkwaliteiten. Verder krijg je informatie m.b.t. de theorie van Martine Delfos, waarbij het autisme niet als een defect wordt beschouwd, maar als een ander tempo van ontwikkeling, waarbij het ene ontwikkelingsgebied een versnelling kan ervaren terwijl er op het andere ontwikkelingsgebied een vertraging optreedt. Zo ontstaat de zogenoemde Regenboogleeftijd, waarbij mensen met autisme op verschillende ontwikkelingsgebieden verschillende leeftijden laten zien in hun gedrag en reacties.

Sessie 3 Samenwerken met kwaliteiten (deel 2)

In sessie 3 onderzoeken we hoe de persoon met autisme in jouw leven zijn of haar kwaliteiten op de verschillende gebieden al in zet en hoe je hem of haar hierin nog verder kunt ondersteunen. Hierbij maken we gebruik van de metafoor van het ‘eigen huis’ waarbij elke ruimte in het huis een levensdomein voorstelt, zoals bezigheden overdag (werk, studie, dagbesteding), zelfzorg, vrije tijd, sociale contacten. We onderzoeken hoe de persoon met autisme de ‘grip’ op deze gebieden in zijn/haar leven kan vergroten door zijn/haar kwaliteiten in te zetten met eventuele hulp van de omgeving. Ook hierbij houden we weer rekening met de Regenboogleeftijd op elk van deze ontwikkelingsgebieden en onderzoeken hoe we leeftijdsadequaat kunnen afstemmen per gebied. We besteden hierbij aandacht aan het feit dat het dak van het huis het toekomstperspectief is en dat het fundament onder het huis de innerlijke motivatie is om iets van het leven te maken. Wanneer we vastgesteld hebben dat er toekomstperspectief is én of er voldoende motivatie beschikbaar is bij de persoon met autisme om hier naartoe te werken, kunnen we verder met bouwen. Wanneer dit niet het geval is zullen we één of meerdere sessies moeten besteden aan datgene wat er nodig is om toekomstperspectief en motivatie te krijgen. Het kan dus zijn dat de psycho-educatie hier stopt of onderbroken wordt.

Sessie 4 De begane grond

In deze bijeenkomst gaan we met elkaar onderzoeken hoe de persoon met autisme zijn/haar kwaliteiten inzet bij zijn/haar dagelijkse bezigheden en wat hierin nog versterking of verbetering behoeft. Hierbij besteden we aandacht aan de oplossingsgerichte benadering, door uit te breiden wat er al goed lukt en hierin, middels een schalingssysteem steeds een volgend stapje te zetten.

Hetzelfde doen we bij de ruimte van de zelfzorg, waarbij we onderzoeken hoe goed de persoon met autisme voor zichzelf zorgt op fysiek en mentaal gebied en hoe goed hij/zij voor zijn/haar leefomgeving zorgt (administratie, woning e.d.) We gaan hierbij uitgebreid in op eventuele hulp die nodig is vanuit de omgeving en het onderscheid tussen mantelzorg en professionele hulp.

Sessie 5 De eerste etage

In bijeenkomst 5 volgen we dezelfde procedure als in bijeenkomst 4 en dit keer nemen we dan de vrije tijd (welke activiteiten onderneemt de persoon met autisme en hoe gaat dit) en de sociale contacten (welke sociale contacten heeft de persoon met autisme en hoe verloopt dit) onder de loep, als levensdomeinen. Aan het einde van deze sessie hebben we dus zicht op:

• Hoe de persoon met autisme zijn/haar kernkwaliteiten inzet op de verschillende levensgebieden
• Hoe je als naaste jouw kernkwaliteiten inzet om de persoon met autisme hierbij te ondersteunen
• Of je als naaste dit verder kunt en/of wilt uitbreiden of juist afbouwen en op welke manier je dit wilt aan pakken
• Of je als naaste hier hulp bij nodig hebt en zo ja, welke hulp
• Wat je als naaste nodig hebt om dit op de lange termijn vol te houden. Dit betekent dat jouw eigen leven en wensen net zo belangrijk zijn als het leven en de wensen van de persoon met autisme. Net zoals de persoon met autisme een koers wil bepalen voor zijn/haar leven, zo is het belangrijk dat je als naaste ook weet welke koers je wilt varen en wat je hiervoor nodig hebt.

Sessie 6 Levensplan opstellen

In deze laatste, in principe slotbijeenkomst, stellen we, naar aanleiding van de vastgestelde koers in de vorige sessie, een concreet plan van samen leven op waarmee je vooruit kunt. In dit levensplan staat beschreven wat de persoon met autisme nodig heeft voor een waardevol leven en hoe hij/zij hier vorm aan wil geven. Daarnaast maken we zo’n zelfde plan voor jou als naaste, zodat je kunt onderzoeken wat je nodig hebt om zo goed mogelijk samen te leven met de persoon met autisme. Hierbij maken we gebruik van concrete stappenplannen, die je stapje voor stapje dichter bij je doelen kunnen brengen, zodat een betekenisvol samenleven ondanks of misschien dankzij autisme binnen handbereik ligt. Hierbij is ook aandacht voor eventuele hulp van buiten die nodig kan zijn.

Sessie 7/10 Overige thema’s

Indien gewenst kan het traject met maximaal 4 sessies uitgebreid worden. Wanneer er tijdens de cursus aandacht moet zijn voor het toekomstperspectief en/of voor de interne motivatie, zullen hier extra sessies aan besteed worden. Ook kan na afloop van het traject nog een uitbreiding plaatsvinden. Hierbij kunnen allerlei thema’s aan de orde komen die spelen in jouw leven als naaste en die meer aandacht behoeven. Voorbeelden zijn:

• Communicatie
• Grenzen
• Seksualiteit
• Stressreductie
• Overbelasting
• Gezinspatronen
• Et cetera

Doelgroep

Naasten van mensen met autisme van minimaal 16 jaar die in een klein groepsverband (twee- of drietal) willen onderzoeken hoe ze zo goed mogelijk met de persoon met autisme kunnen omgaan of samenleven.

Doelstellingen

• Meer kennis over het autisme van de naaste en zijn/haar persoonlijkheid
• Deze kennis leren toepassen in het dagelijkse leven
• Meer zelfkennis en herkenning van wat men zelf nodig heeft als naaste
• Opstellen van een (concreet) levensplan voor de toekomst en vaststellen wat hierbij nodig is
• Levenskwaliteit verhogen
• Overbelasting voorkomen of hiervan herstellen
• Ervaringen delen met andere deelnemers

Praktische informatie

Procedure

• Alvorens je het traject kunt starten vindt er een intake plaats van circa 1-1,5 uur waarin we met elkaar bekijken of het traject inderdaad aansluit bij wat je wilt en nodig hebt
• De sessies vinden plaats op de dinsdagmiddag van 13.30 uur t/m 15.00 uur

• De sessies vinden om de week plaats, wat betekent dat ze tussen de 3 maanden en de 4 maanden in beslag nemen, zodat je de tijd en ruimte hebt om de kennis te integreren in je dagelijkse leven
• Tussen de sessies werk je aan thuisopdrachten die tussen de 2 en de 4 uur in beslag zullen nemen

Plaats en bereikbaarheid

• De intake en de sessies zullen plaatsvinden op de locatie Welkom aan de Vijftien Morgen 7-9 te Veenendaal
• De intake en de sessies vinden plaats op de vierde verdieping, waar je kunt wachten in de algemene ruimte tot je wordt opgehaald
• De locatie is goed te bereiken met zowel de auto (Google Maps) als met het openbaar vervoer (7 minuten lopen vanaf station Veenendaal Centrum)
• Bij de locatie is voldoende parkeergelegenheid aanwezig

Docent

• Het traject is ontwikkeld en zal begeleid worden door Rianne Jansen

Kosten

• De totale kosten van het traject, uitgaande van 6 sessies zijn € 600,-
• Voor elke sessie waarmee het traject wordt uitgebreid komt hierbij € 90,-
• De kosten zijn inclusief lesmateriaal (literatuur en thuisopdrachten) en een drankje met een versnapering
• Betaling geschiedt middels een factuur
• Algemene voorwaarden